Omuz eklemi, anatomik olarak hareket açıklığı oldukça geniş ve etrafı çok sayıda kas, tendon ve bağlar ile sarılmış bir eklemdir. Omuz ağrısı her yaşta görülebilir. Ağrı, omuz ekleminden, etrafındaki kapsül, tendon ve ligamanlardan kaynaklanabilir. Omuz bölgesinden kaynaklanmayan ama omuzda hissedilen ağrılara yansıyan ağrı denir. Bu bölge ağrıları araştırılırken yansıyan ağrılara neden olabilecek hastalıkları da araştırmak gerekir.

Ağrı
nedenleri arasında, rotator kaf yırtıkları, omuz sıkışma sendromu, donmuş omuz ve kalsifik
tendinit hastalıkları bursit, biseps tendon iltihabı, düşme sonrası oluşan
kırık ve çıkıklar, kireçlenme ile ilgili kıkırdak sorunları, tümörler ve
kitleler, eklem enfeksiyonları gibi omuz eklemi kaynaklı ağrılar olabildiği
gibi, yansıyan ağrı sebebi olan kalp hastalıkları, akciğer hastalıkları, safra
kesesi hastalıkları, boyun fıtığı, fibromiyalji(kas romatizması), romatizmal
hastalıklar da nedenler arasındadır. Ayrıca diyabet, tiroit hastalıkları,
felç(inme), göğüs ameliyatları(mastektomi) da omuz ağrıları için risk arttıran
sebeplerdir. Ağrı genellikle omuz önü ve kolun yanına doğru yayılır. Gece
ağrısı vardır. Uykudan uyandırabilir ve omuz üzerine yatınca şikayet artar. Baş
üstü hareketler ile ağrı provake olur. Sinsi başlayan gittikçe artan ve
geçmeyen ağrı olur. Omuz ağrısı ile başvuran hastaların omuz muayeneleri yapılır.
Yansıyan ağrı kaynaklarının muayeneleri
yapıldıktan sonra ayırıcı tanı için
düz kemik grafisi, MRI, USG, EMG
gibi testler yapılır. Çıkan
sonuçlara göre tedavi planlaması yapılır. Tedaviler arasında ağrı kesici ilaç
kullanımı, fizik tedavi uygulamaları, lokal kortizon enjeksiyonları, prp,
eswt işlemleri ve cerrahi uygulamalar
vardır.
En sık görülen
omuz eklemi kaynaklı omuz ağrıları:
Omuz
sıkışma(İmpingement) sendromu:
Omuzun
öne, yana ve geriye hareketleri, aynı zamanda baş üstü hareketleri ile omuz eklemini çevreleyen kaslar akromion
dediğimiz omuz ekleminin üst kısmında yer alan kemiğe sürtebilir. Bu kemikteki
yapısal değişiklikler, kireçlenme ve
kemik çıkıntıları sürtünme ile kası yırtabilir veya zarar verebilir. Bu da
ağrıya neden olur. Bazen kemik ile kaslar arasında bulunan bursa dokusunda sıvı
birikebilir ve bursit oluşur. Bu da ağrı kaynağıdır. AC eklem dediğimiz omuzun
üst kısmında yer alan eklemdeki kireçlenmeler de kasları sıkıştırarak ağrıya
yol açabilir. Tüm bunlar omuz sıkışma sendromu olarak adlandırılır. Tedavisinde
öncelikle ağrı kesici ve yangı giderici
ilaç kullanımı, omuzu istirahate sevk etme, baş üstü hareketleri kısıtlamak
gerekir. Daha sonra gerekirse fizik tedavi uygulamaları yapılabilir. Bazı
durumlarda lokal kortizon uygulaması da yapılabilir. Fayda görmeyen ya da tekrarlayan hastalarda
2-3 delikten girilerek yapılan artroskopi
ameliyatı ile bölge temizlenir. Genellikle ertesi gün taburcu olunur ve
daha sonra rehabilitasyon programı başlar.
Rotator
kılıf(kas) yırtıkları:
Omuz
sıkışma sendromuna yol açan mekanik nedenler tedavi edilmediği zaman kasları
yırtabilir. Ayrıca kas yırtıkları, bazı hastalıklarda mekanik nedenler
olmaksızın da olabilir. (Diyabet, tiroid hastalıkları vb). Bir de düşme gibi
travmalar sonrası rotator kaf yırtıkları görülebilir. Yırtıklarda tedavi
yaklaşımı, hastanın yaşı, yaptığı iş, yırtığın büyüklüğü, tam kat olup
olamaması, kasın geriye kaçıp kaçmaması(retrakte) gibi etkenlere bağlıdır.
Aktif hastalarda, genç hastalarda, tam
kat yırtıklarda ilaç ve fizik tedaviye yanıt vermeyen yırtık tiplerinde yine
2-3 delikten girilerek artroskopik kaf tamiri ameliyatları uygulanır. Hasta
ertesi gün taburcu olur. 3 hafta kadar omuza kısıtlama sonrası fizik tedavi
başlar.
Donmuş
omuz(Adeziv kapsülit):
Sinsi
başlayan, gittikçe ilerleyen ve omuz hareketlerini oldukça kısıtlayan uzun
süren bir omuz hastalığıdır. Harekete bağlı ağrı fazla olduğundan hasta omzunu
hareket ettirmek istemez. Hareketlerini kısıtladıkça aslında omuz kapsülü daha
da daralır ve hastalık ilerler. Diyabet hastalarında, tiroid hastalıklarında
ve inme sonrası daha fazla görülür. Tedavisinde
erken dönemde ağrı kesici ve yangı giderici ilaçlar, eklem içine kortizon
enjeksiyonları ve sonrasında fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulamaları
vardır. Bazı vakalarda artroskopik kapsül gevşetme ameliyatları yapılabilir.
Tedavi edilmeyen hastalarda süreç ağrılı ve uzundur.
Kalsifik
tendinit:
Rotator
kaf kasları içinde genellikle tekrarlayan zorlanmalar sonrası oluşan kalsiyum
kristallerinin birikmesi ile meydana gelir. Evreleri vardır. Tekrarlayan ağrılı
ataklar olur. Ataklarda ağrı çok şiddetlidir. Hasta omzunu hiç hareket
ettiremez. Bu evrede lokal soğuk uygulama ve omuzu askıya alma, ağrı kesici ilaç kullanımı ve lokal kortizon
enjeksiyonları gerekir. Atak geçince fizik tedavi uygulamaları yapılabilir.
Kronik evrelerde rahatsız eden kalsiyum birikimleri artroskopik cerrahi ile
çıkarılabilir.