Vertigo, denge ve uzaysal oryantasyondan sorumlu olan vestibüler sistemin fonksiyonel ve yapısal bozukluğundan kaynaklanan bir dönme illüzyonudur.

Beraberinde denge
kaybı, bulantı ve kusma, terleme, solgunluk ve nistagmus dediğimiz gözde bir
tarafa doğru istemdışı hareket olabilir. Dengesiz yürüme; yani ataksi ve
nistagmus denilen istemdışı göz hareketi vestibüler sistemin omurilik ve gözle
olan koordinasyonunun bozulmasından kaynaklanır. Vertigonun periferik(sinir
sistemini ilgilendirmeyen) ve santral(sinir sistemini ilgilendiren) nedenleri
olabilir. Periferik vertigoda dönme illüzyonu genellikle çevrenin dönmesi
tarzındadır ve baş hareketi ile şiddeti artar. Santral vertigo denilen merkezi
sinir sistemi kaynaklı vertigoda dönme illüzyonu kişinin kendini dönüyor
hissetmesi tarzındadır ve baş hareketinden bağımsızdır. Sersemlik hissi,
bayılacak gibi olma şeklinde ifade edilen yakınmalar genellikle dizziness
olarak adlandırılır. Periferal sistem kulaktaki üç semisirküler kanal ve
otolitik organlar, santral sistem de proprioseptif ve oküler girişleri işleyen
vestibüler yapı ve yollardan oluşur. En sık karşılaştığımız periferik vertigo
tipi BPPV’dir ( benign pozisyonel paroksismal vertigo). Burada baş dönmesi bir
atak halinde de olabilir, haftalar, aylar veya yıllar sonra tekrarlayabilir.
Meniere Sendromu, endolenfatik hidrops denilen labirent içindeki kanallarda
endolenf sıvısının birikmesi nedeniyle oluşan ve kulak çınlaması, işitme kaybı
ve vertigo ile karakterize durumdur. Vestibüler nörinit periferik vertigonun en
sık ikinci sebebidir. Genelde işitme kaybı ve çınlama olmaz. Baş dönmesi çok
şiddetlidir. Vestibüler sinirin genellikle herpes virüs kökenli enfeksiyon ile
hasara uğraması sonucu oluşur. Bir diğer vertigo sebebi; kulaktaki
labirentlerin viral veya bakteriyel patojenlerce invazyonu, bakteriyel
toksinler ve sistemik hastalıklar sonucu ortaya çıkan vestibüler ve kohlear
organları etkileyen iltihabi bir hastalık olan labirintitdir. Vestibüler
Schwannom denilen kafa içi yer kaplayıcı lezyon da vertigoya sebep olabilen
santral nedenlerdendir. Bunlar dışında perilenfatik fistül, superior
semisirküler kanal açılma sendromu, migren, vertebrobaziller yetersizlik
denilen dolaşım bozukluğu, arka sistem sinir sistemi inme sendromları,
travmalar ( kafa travması, boyun travmaları, periferik vestibüler sistem
travmaları), bazı ilaçlar, vitamin B12 eksikliği anemisi, hiper veya
hipotansiyon, tiroid fonksiyon bozuklukları, metabolik bozukluklar vertigo ve
dizziness benzeri belirtilere yol açabilir. Pekala, yakınmalarımız olduğunda
hangi polikliniklere başvurmalıyız? Vertigo, altta yatan patolojinin saptanması
açısından öncelikle nöroloji ve kulak
burun boğaz hekimlerinin tetkik ve tedavi etmesi gereken bir belirtidir. Tabii
ki hastalık yoktur, hasta vardır. Her hasta kendi özel şartlarında
değerlendirilir.