Bazen birkaç dakika süren ani endişe nöbetleri ve dehşet verici bir korku yaşıyor musunuz? Belki kalbiniz hızlıca çarpmaya başlamış, terlemişsiniz ve nefes alamadığınızı hissetmişsinizdir. Bu ataklar, herhangi bir tetikleyici olmadan, öngörülemeyen zamanlarda meydana geliyor ve herhangi bir zamanda başka bir atak olasılığı konusunda endişelenmenize neden oluyor mu?
Eğer yukarıda bahsedilen şeyler tanıdık geliyorsa, sizde panik bozukluğu adı verilen bir tür anksiyete(kaygı, bunaltı) bozukluğu olabilir. Tedavi edilmediği takdirde panik bozukluk, diğer korkulara ve zihinsel sağlık bozukluklarına, işte veya okulda sorunlara ve sosyal olarak yalnız kalmanıza yol açabileceğinden yaşam kalitenizi düşürebilir.
Panik Bozuklukla Yaşamak Neye Benziyor?
Panik bozukluğu en iyi yaşayan birinin anlatacağını düşünerek eski bir hastamın panik atakdeneyiminiburada paylaşmak yerinde olacaktır. Hastam ,28 yaşında, yeni evlenmiş bir memurdu. Bana kardiyoloji hekiminin tavsiyesiyle başvurmuştu. Şöyle diyordu; "Bir gün, hiçbir uyarı ya da sebep olmaksızın, üzerime korkunç bir endişe çöktü. Ne kadar nefes alsam da yeterince hava alamadığımı hissediyordum. Kalbim göğsümden fırlıyordu ve hemen o an öleceğimi düşündüm. Terliyordum ve başım dönüyordu. Bu duygular üzerinde hiçbir kontrolüm yokmuş gibiydi. Boğuluyormuşum, düzgün düşünemiyormuşum gibi hissettim, başım dönüyordu. Geçmek bilmeyen birkaç dakika sonra soluk alış verişlerim yavaşladı ve sonunda korkumu, düşüncelerimi bıraktım ama tamamen bitkin düştüm. Bu ataklar birkaç haftada bir olmaya başladı ve aklımı kaybettiğimi düşündüm. İlerleyen günlerde bu sıkıntımın tekrarlamasından korktuğum için işe gitmekten çekinmeye başladım. Korkularım giderek arttı ve bir ayın sonunda artık evden dışarı adım atarken bile tedirgin hale geldim. Gezmediğim doktor kalmadı, çoğu panik atak geçirdiğimi söyledi.”
Panik bozukluk nedir?
Panik bozukluğu olan kişilerde birkaç dakika veya daha uzun süren ani ve tekrarlayan korku atakları olur. Bunlara panik atak denir. Panik ataklar, gerçek bir tehlike olmadığı haldeölüm gibi bir felaket yaşanması korkusu veya kontrolü kaybetme korkusu ile karakterizedir. Bu korkuya genelde çarpıntı hissi, ateş basması, ellerde terleme titreme gibi güçlü bir fiziksel tepki eşlik eder. Vücuttaki şikâyetin türüne göre bir hastalık geçiriyormuş gibi gelebilir. Kalp krizi geçiriyormuş gibi hissedebilir. Panik ataklar herhangi bir zamanda, bir tetikleyici olmadan da ortaya çıkabilir. Panik bozukluğu olan birçok kişi başka bir atak geçirme olasılığından korkar.
Okula, işe, markete gitmek, araba kullanmak gibi normal rutinleri yapamadığı için panik bozukluğu hastalarının cesareti kırılabilir. Kişi bundan dolayı utanç duyabilir.
Panik bozukluğu genellikle erken yetişkinlik döneminde başlar. Erkeklerden daha fazla kadınlarda görülür. Şunu unutmamak gerekir ki panik atak yaşayan herkes panik bozukluğu geliştirmez. Yapılan çalışmalarda toplumun yaklaşık yarısının hayatının bir bölümünde en az bir kez panik atak geçirdiği bulunmuştur.
Panik bozukluğa ne sebep olur?
Panik bozukluğu bazen ailesel geçiş gösterir, örneğin anne panik bozukluk varsa çocuğunda da olabilir ancakçoğunlukla bazı aile bireylerinde olduğu halde diğerlerinde bulunmaz. Bugüne kadar yalnızca panik bozukluktan sorumlu tek bir gen bölgesi bulunamamıştır. Araştırmacılar, biyolojik süreçlerin yanı sıra beynin çeşitli bölümlerinin korku ve kaygıda önemli bir rol oynadığını bulmuşlardır. Bazı araştırmacılar, panik bozukluğu olan kişilerin zararsız bedensel duyumlarını tehdit olarak yanlış yorumladığını düşünmektedir. Panik bozukluğu olanların beyinlerinin nasıl işlediğiyle ilgili daha çok bilgi sahibi olundukça ilerleyen yıllarda daha uygun tedavi yöntemlerinin bulunacağı düşünülmektedir. Bunun yanında içinde yaşanılan toplum özelliklerinin, çeşitli psikiyatrik bozukluklara sebep olabileceği göz ardı edilmemelidir. Araştırmacılar, kişinin kendinden kaynaklı biyolojik ve psikolojik sebeplerin yanı sıra toplumsal stres kaynaklarının da panik bozuklukta payı olabileceğini söylemektedirler.
Panik Bozukluğun belirti ve semptomları nelerdir?
Yoğun bunaltıcı kaygı ve korkunun eşlik ettiği ani ve tekrarlayan panik ataklar, panik atak sırasında kontrolden çıkma hissi veya ölüm korkusu yaşama, panik atak sırasında kalp çarpıntısı, terleme, titreme, nefes alma sorunları, halsizlik veya baş dönmesi, ellerde karıncalanma veya uyuşma, göğüs ağrısı, mide ağrısı ve mide bulantısı gibi fiziksel belirtiler; bir sonraki panik atağın ne zaman olacağı konusunda yoğun bir endişe; geçmişte panik atakların meydana geldiği yerlerden korkma veya kaçınma gibi hisler ve davranışlar panik bozuklukta görülür.
Panik Bozukluk nasıl tedavi edilir?
İlk olarak, belirtileriniz hakkında aile hekiminizle konuşmanız uygun olacaktır. Şikâyetlerinize fiziksel bir tıbbi sorunun neden olup olmadığı sorgulanmalı, lüzum görülürse gerekli tıbbi tetkikler yapılmalıdır. Tüm bunların sonunda yakınmalarınıza neden olan fiziksel bir neden bulunamazsa bir psikiyatr veya klinik psikoloğa başvurmalısınız.
Panik bozukluk genellikle psikoterapi, ilaç veya her ikisi ile tedavi edilir. Sizin için en uygun tedavi yöntemi için psikiyatrihekiminizden bilgi alabilirsiniz.
Tedavi yanıtı için sabırlı olmanız gerekir. Hem psikoterapi hem de ilaç tedavisinin işlevlerini görmek biraz zaman alabilir. Bunun yanı sıra sağlıklı bir yaşam tarzı da panik bozukluğuyla mücadeleye yardımcı olabilir. Yeteri süre, kaliteli uyumak ve fiziksel egzersiz yapmak, sağlıklı beslenmek ve sevdiğiniz kişilerle zaman geçirmek bazen ilaçlar kadar etkili olabilir.
